Lekcja 10: rodzaje zamków błyskawicznych i sposoby ich wszywania

Zamek błyskawiczny stanowi dla wielu początkujących osób wysoką poprzeczkę. Pokażę Wam dziś jak rozróżniać zamki, by móc je jak najlepiej dopasować do swoich potrzeb, a także jak bez problemu wszyć każdy z ich rodzajów!

Historia zamka błyskawicznego sięga już niemal 100 lat! Używane przez nas suwaki działają według rozwiązania pomysłu szwedzkiego inżyniera Gideona Sundbacka, który uzyskał na nie patent w 1917 r. Początkowo zamki jego pomysłu wykorzystywano w odzieży lotniczej. Od tamtego czasu w zakresie rodzajów zamków i ich zastosowań zmieniło się wiele. Wyobrażacie sobie noszenie wyłącznie spodni bez rozporków i walizki na guziki? ;)  

Obecnie zamki możemy podzielić najogólniej na: metalowe i zamki z tworzywa sztucznego (głównie plastik), które z kolei dzielimy na: zamki spiralne, kostkowe i kryte. Każdy rodzaj zamków możemy zakupić w różnych rozmiarach - najczęściej są to zamki o numerach #3 i #5, oznaczających mierzoną w milimetrach szerokość łańcucha spinającego (zarówno metalowego i plastikowego).   

Zamki spiralne - spotkacie je przede wszystkim w bluzach, swetrach, kurtkach, kosmetyczkach, piórnikach, torbach, kieszeniach w odzieży i dodatkach. Łańcuch spinający tworzy wpleciona w taśmę suwakową plastikowa spiralka (na zdjęciu poniżej możecie ją zobaczyć - wyprułam ją specjalnie dla Was w czarnym zamku). Najbardziej popularne są rozmiary #3 (kieszonki, małe kosmetyczki, portfele, pościel), oraz #5 (bluzy, pokrowce, ja używam ich w szytych przeze mnie nerkach, kosmetyczkach oraz torbach). Szersze zamki możemy wykorzystać w kurtkach lub płaszczach.  

Zamki kostkowe - łańcuch spinający tworzą dwa rządki pojedynczych kostek wtopionych w taśmę suwakową. Zamki te stosuje się najczęściej w odzieży i dodatkach sportowych. 

Zamki kryte - od razu zauważycie, że mają inną budowę, ich łańcuch spinający schowany jest pod spód taśmy suwakowej - wszywając ten zamek uzyskujemy bardzo estetyczne wykończenie, w czym pomocna jest specjalna stopka (czytaj poniżej). Zamki można kupić w jednym rozmiarze. Przy odpowiednim dobraniu koloru zamka można uzyskać niewidoczne zapięcie. Zamki tego typu używane są najczęściej w odzieży damskiej: sukienki, spódnice, dopasowane bluzki, spodnie.   

Ich budowa przypomina zamki kostkowe, przy czym ząbki wykonane są z metalu. Spotkamy je w kurtkach, płaszczach, obuwiu, torebkach, portfelach, a także w większości rozporków. Metalowe ząbki spotkamy w różnych opcjach kolorystycznych: nikiel, mosiądz, złoto, srebro, miedź. 

Zamki możemy kupować także w różnych wariantach:

- jedno- lub dwusuwakowe (stosowane np. w kurtkach, śpiworach),

- rozdzielcze (pozwalające bez problemu rozpinać i zapinać zamek, np. w bluzach, kurtkach) lub nierozdzielcze (zakończone z jednej strony maszynowo, wszywane np. w rozporki czy torby),  

- z suwakiem non lock (bez blokady) lub auto lock (mają mechanizm zabezpieczający suwak przed otwarciem - często są to widoczne od spodu ząbki blokujące; dzięki temu nie rozpinają się nam rozporki). Suwaki non lock mają często półokrągłe zakończenie, auto locki - prostokątne. 

Jeśli jesteś początkującą osobą odłóż lepiej szycie metalowych zamków i zamków kostkowych na później, aż zdobędziesz wprawy. Na twardych ząbkach łatwo możesz połamać wiele igieł, a wybitego ząbka już nie naprawisz (co pewnie wiele z Was zna po sobie i rozwalonych zamkach w kurtkach). Idealne na początek będą zamki spiralne - są miękkie, możesz bez problemu przeszywać je w poprzek na maszynie, a wachlarz ich zastosowań jest olbrzymi! Dodatkowo zachęcam też do próbowania sił w zamkach krytych - efekt profesjonalnego wykończenia naprawdę nie jest taki trudny do osiągnięcia! 

Jak już pisałam w poście na temat akcesoriów krawieckich: możesz zwojować świat używając wyłącznie trzech rodzajów stopek. Pokażę Wam jak za pomocą tych stopek wszyć zamek i jaki efekt możecie uzyskać. Który efekt i sposób będzie dla Ciebie najlepszy? Ocenisz sam/a.    

Do wszywania zamków trzeba mieć sporą dawkę cierpliwości i pokory. Zanim wszyjesz zamek przyfastryguj go do materiału lub przytwierdź szpilkami (wbij je w poprzek, aby maszyna mogła gładko po nich przeszyć materiał i nie blokować się o ich główki). 

Układamy taśmę suwakową prawą stroną do prawej strony materiału. Fastrygujemy lub szpilkujemy i szyjemy. Zamek możesz wszyć od strony materiału lub suwaka - jak Tobie wygodniej. Wybierając stopkę uniwersalną szyjesz w dość dużej odległości od łańcucha spinającego. Krawędź stopki prowadź bezpośrednio przy nim (wyczujesz go, jego wysokość stanowi dobrą barierę i nie pozwoli Twojej stopce "wjechać na niego do góry"). Jeśli możesz pozycjonować igłę ustaw ją jak najbliżej krawędzi (na zdjęciu poniżej mam igłę przesuniętą maksymalnie w lewą stronę).

Po przeszyciu odwracamy materiał i przeszywamy po wierzchu. Powtarzamy czynność z drugiej strony zamka.

Półstopka nazywana jest często stopką do wszywania zamków. Jej budowa pozwala nam szyć w bliższym dystansie do łańcucha zamka niż stopka uniwersalna. Możemy ją mocować w maszynie zależnie od tego, czy będziemy szyć z lewej lub prawej strony. Ja poniżej szyję po lewej stronie stopki, igłę mam ustawioną centralnie. 

Podobnie jak w przypadku zwykłej stopki: odwracamy materiał i przeszywamy po wierzchu. Powtarzamy czynność z drugiej strony zamka. Zwróć uwagę i ile głębiej jest wszyty zamek i jak blisko krawędzi możesz przeszyć materiał przy pomocy tej stopki.

Największą trudność w tym przypadku stanowi dobre przyłożenie i przyfastrygowanie zamka. Przykładamy prawą stronę taśmy do prawej strony materiału, jak widać to na zdjęciu poniżej. Po przyfastrygowaniu sprawdź czy na pewno dobrze wszyłeś/aś zamek - zapnij go i rozepnij. 

  

Stopka do wszywania zamków krytych ma zupełnie inną budowę niż dwie powyższe stopki: jest zbita (osobiście nazywam ją czołgiem), na spodzie ma dwa rowki służące do prowadzenia zamka podczas szycia - nie użyjesz jej w żadnym innym celu. Rowki te delikatnie odginają łańcuszki spinające, dzięki czemu możemy szyć bezpośrednio wzdłuż nich uzyskując estetyczne wykończenie. Wsuń w jeden rowek (w zależności, z której strony szyjesz) ząbki zamka. Igła w pozycji środkowej i szyjemy, stopka robi robotę za Ciebie!

I druga strona, drugi rowek. I gotowe! Odwróć i przeprasuj materiał.

Zwróć uwagę jak blisko możesz poprowadzić dzięki tej stopce szew! Po odwróceniu zamek jest niewidoczny!

Jak widzicie wszywanie zamków daje nam masę możliwości i efektów i pozwala na sporo manewrów. Suwaków naprawdę nie trzeba się bać (nie martw się jeśli kilka pierwszych Ci nie wyjdzie - wiele osób nawet nie próbuje i ucieka przed takimi próbami!), a umiejętność ich wszywania otworzy Ci nowy rozdział w szyciu: torby, kosmetyczki, etui, pokrowce, poszewki, spódnice z karczkami, dopasowane sukienki, a w dalszej perspektywie spodnie, ba - płaszcze i żakiety! Spróbuj, nie pożałujesz. Rzuć jeszcze raz okiem na trzy sposoby uzyskane przy pomocy różnych stopek - który będzie dla Ciebie najlepszy? Powodzenia!  

Jeśli uważacie ten post za pomocny - będzie mi bardzo miło jeśli dacie mi o tym znać i /lub podzielicie się nim z osobami, które go potrzebują. "Kurs szycia" jest dla Was - mam nadzieję, że pozwoli Wam rozwinąć Wasze umiejętności i nabierzecie chrapki na więcej szycia w Waszym życiu!

WAŻNE: na chwilę obecną to ostania lekcja kursu, po której robię sobie przerwę. Jestem otwarta na Wasze propozycje - jeśli powinnam rozwinąć któryś z tematów bardziej lub coś pominęłam to z chęcią będę kontynuować lekcje, dajcie tylko znać! 

Przegląd wszystkich lekcji: KLIK

Pozdrowienia serdeczne,

Wasza Joanka Z.